تحلیل نشانه معناشناختی شعرِ «باران»

Authors

حمیدرضا شعیری

عصمت اسماعیلی

ابراهیم کنعانی

abstract

نشانه- معنا شناسی گفتمانی، برآیند نشانه شناسی ساخت گرا و پساساخت گراست. این دیدگاه، جریان تولید معنا را تابع فرایند پیچیده ای می داند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل اند. کنشگر گفتمانی پیوسته مرزهای معنایی را بازنگری می کند و معنا از زاویۀ دید او آفریده می شود و در رابطۀ تطبیقی بین احساس، ادراک و شناخت، نشانه- معناها، به گونه های سیال، متکثر و تنشی تبدیل می شوند. در این مقاله نحوۀ شکل گیری فرایند حسّی- ادراکی و زیبایی شناختی گفتمان ادبی شعر «باران»، سرودۀ گلچین گیلانی، بررسی می شود و نشان می دهد که چگونه باران به عنوان نشانۀ واسطه ای از طریق رابطۀ حسی- ادراکی و زیبایی شناختی، سبب شکل گیری فرایندی می شود که «منِ» شخصی شاعر را در گسست با خود قرار می دهد. نتیجۀ این جدایی، عبور از مرزهای «منِ» شخصی و پیوند با «منِ» استعلایی و دست یابی به «راز جاودانگی» و «هستی آرمانی» است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

"مانلی"، نشانه سیال؛ بررسی نشانه-معناشناختی شعر "مانلی" نیمایوشیج

در دیدگاه نشانه-معناشناسی گفتمانی که فرآیند تولید معنا با شرایط حسی-ادراکی پیوند می خورد، سیر حضور نشانه از حالت مکانیکی و ثابت خارج شده و تابع فرآیندی پویا، زنده و حسی-ادراکی می گردد. در واقع، نشانه پدیداری شده، از شکل معمولی، رایج و تکراری به نشانه ای نامعمول، نو و نامنتظر تبدیل می شود و بدین صورت، سیالّیت معنا را تضمین می کند. مقاله حاضر در نظر دارد با مطالعه فرآیند گفتمانی شعر "مانلی" در ابع...

full text

تحلیل نظام شَوِشی در غزل کمال خجندی: رویکرد نشانه- معناشناختی

کمال خجندی، غزل‌سرای نام‌آشنا و لطیف‌جان قرن هشتم و آغاز قرن نهم است. غزل های کمال، در مایه‌های عاشقانه، رندانه و ملامتی سروده شده است. ستایش عشق و رندی، تبیین فضاهای مربوط به عشق، عشق‌بازی و عشق‌باری با حسی‌ترین وجه و تحقق نوعی فضای همدلی و هم‌حسی، از بارزترین ویژگی‌های این گونه غزل‌هاست. این ویژگی‌ها، غزل کمال را در ارتباط با گفتمان‌های مختلف شَوِشی، عاطفی، حسی و جسمانه‌ای قرار می‌دهد. مسأله‌ای...

full text

تحلیل نشانه- معناشناختی شعر «آرش کمانگیر» و «عقاب» تحول کارکرد تقابلی زبان به فرایند تنشی

نشانه- معنا شناسی یکی از ابزارهای علمی تحلیل نظام های گفتمانی است که سازکارهای شکل گیری و تولید معنا را در متون بررسی و مطالعه می کند. در نشانه- معناشناسی با عبور از نشانه شناسی ساخت گرای محض به نشانه شناسی پدیدار شناسی و نشان دادن مسیر حرکت نشانه ها به نشانه های استعلایی، عوامل معرفت شناسانة آثار فرصت بروز و ظهور بیشتری می یابد. شعر «عقاب» از پرویز ناتل خانلری و «آرش کمان گیر» از سیاوش کسرایی،...

full text

نقد نشانه- معناشناختی اشعار سیمین بهبهانی

نشانه‌شناسی رویکردی است که از زبان‌شناسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، نقد ادبی و ... بهره گرفته، برای تحلیل آثار ادبی یکی از روش‌های نو و بسیار مناسب است و کمک بسیاری به خواننده در جهت آشنایی با سبک نویسنده و عمیق‌تر شدن فهم او از متن آثار ادبی می‌کند. با توجه به این که در نشانه‌شناسی متون ادبی، تفسیر و نظرات شخصی جایی ندارد و این امر به نوبۀ خود زمینه را برای بررسی روشمند متن فراهم می‌کند، و همچ...

full text

بررسی نشانه- معناشناختی شعرسوره تماشا (سهراب سپهری)

بررسی نشانه معناشناختی گفتمان به‌ویژه گفتمان ادبی، ادبیات را به‌سوی پویایی و کاربردی شدن سوق می دهد. این روش فرایندی حسی- ادراکی، سیال، زیبایی‌شناختی و ناپایدار است که با عبور از روش برنامه مدار و با حضور عاملی انسانی به‌طور ناگهانی شکل‌گرفته در مسیر تولید معنا قرار می گیرد و فرایندی هنری، حسی و زیبا می آفریند که هیچ گونه نتیجه ای قطعی و از پیش تعیین‌شده ندارد. حضور ناگهانی و احساسی شوش گر، درر...

full text

نقد نشانه- معناشناختی اشعار سیمین بهبهانی

نشانه‌شناسی رویکردی است که از زبان‌شناسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، نقد ادبی و ... بهره گرفته، برای تحلیل آثار ادبی یکی از روش‌های نو و بسیار مناسب است و کمک بسیاری به خواننده در جهت آشنایی با سبک نویسنده و عمیق‌تر شدن فهم او از متن آثار ادبی می‌کند. با توجه به این که در نشانه‌شناسی متون ادبی، تفسیر و نظرات شخصی جایی ندارد و این امر به نوبۀ خود زمینه را برای بررسی روشمند متن فراهم می‌کند، و همچ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادب پژوهی

Publisher: دانشگاه گیلان

ISSN 1735-8027

volume 7

issue 25 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023